گونه های ادبیات اعتراضی در شعر دوره ی پهلوی دوم

یکی از عوامل موثر بر دیدگاه شاعران درهر عصر وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن عصر است. سالهای1320تا 1357 یعنی دوران محمد رضا شاه پهلوی، از پرتنش ترین دوران ها پس از عصر مشروطیت است. بعد از کودتای 28 مرداد سال 1332 در نتیجه نارضایتی عموم مردم به ویژه شاعران ازسیاست ها و عمل کرد های دولت، و ایجاد آراء و افکار مخالف با رژیم و گاه پیوستن افراد به احزاب و گروه های متضاد با دولت، شاعران این عصر را به گونه ای از ادبیات که ادبیات اعتراضی است رهنمون می شود، و از سویی دیگر، درهم شکستن روحی و روانی و دل زدگی مردم از حکومت، فقر، ناامنی و آشوب های سیاسی و اجتماعی و ملی شدن صنعت نفت ایران و برانگیخته شدن احساسات ناسیونالیستی دردهه ی سی و قیام 15 خرداد سال42 و ده ها رخداد دیگر سیاسی و اجتماعی، روشنفکران این عصر به ویژه شاعرانی که آمال های خویش را بر بادرفته می دیدند، واداشت تا به گونه های متفاوت اعتراض و عصیان خویش را از جامعه ی خسته و حکومت سرکوب گر روزگار بیان کنند، و در این راه اعتراض خود را گاه به صورت صریـح و بی پرده و گاه، رمزی و پوشیده بیان کنند و به ابتکاراتی در حوزه زبان و ادبیات شعر دست یابند و نقش مهمی را در پیش برد انقلاب در عصر حکومت استبداد و اختناق فراهم آورند. از مهمترین گونه های شعر اعتراضی در این عصر می توان به ادبیات شکست و گریز و انواع آن شامل: رمانتیسم فردی (رمانتیسم غنایی، رمانتیسم عرفانی و رمانتیسم سیاه) و رمانتیسم اجتماعی (رمانتیسم انقلابی و رمانتیسم ناسیونالیستی) و ادبیات مبارزه و ستیز و انواع آنیعنی شعر تمثیلی و سمبولیک و شعر چریکی و شاعران شاخص در هر کدام از این گونه های ادبی و نمونه های شعری آنان اشاره کرد.